Μία λέξη που συναντάται πολύ πιο συχνά από ότι επεξηγείται. Κι επειδή σπάνια θα διαβάσει κανείς μία έλλογη νοηματοδότηση αυτού του νεολογισμού, είναι δύσκολο να γίνει πραγματικός αντίλογος σε μία ζώσα διαλεκτική δραστηριότητα.
Αν προσπαθούσα να προσεγγίσω λογικά μία τέτοια λέξη, θα υποστήριζα ότι παρουσιάζεται με την εξής ερμηνεία:
"είναι ο υπερβάλλων ζήλος για την καθιέρωση και διεκδίκηση πολιτικών κι ανθρώπινων δικαιωμάτων, και η υπερβολική προσήλωση σε θεωρητικές αναλύσεις περί ισότητας και προσωπικής αξίας του ανθρώπου".

Αμέσως κι αυτομάτως, με την επεξήγηση του όρου προκύπτουν ερωτήματα.
Πότε πρόκειται ζήλο, πότε ο ζήλος είναι υπερβάλλων, και ποιο το κακό να διεκδικεί κανείς οριακά τα ανθρώπινα και πολιτικά του δικαιώματα;
Αν η ισότητα και η προσωπική αξία του ανθρώπου, σε ένα νομοθετικό σύστημα, δεν γίνεται με θεωρητικές αναλύσεις και εξαντλητικούς διαλόγους, πώς αλλιώς μπορεί να γίνει;

Συνήθως, ο όρος αυτός προσεγγίζεται από πάνω προς τα κάτω στην κλίμακα της επίτευξης της ισότητας. Δηλαδή, παρουσιάζεται ως "πετύχαμε την ισότητα των ανθρώπων, τι άλλο επιθυμείς επιτέλους;". Με τον τρόπο αυτό, ο διεκδικών το δικαίωμα εμφανίζεται ως ο υπερβολικός, εκείνος ο εκκεντρικός που προσπαθεί να διαταράξει την επίγεια Εδέμ που δήθεν συνομολογούν οι υπόλοιποι.
Όπως συμβαίνει σε όλες τις κλιμακώσεις, είναι σημαντικό να εξετάσεις και την άλλη πλευρά ώστε να καταλάβεις το βαθμό στον οποίο έχεις ξεφύγει από το νόημα της αναζήτησης.
Έτσι, ας σκεφτούμε ένα τελείως απολυταρχικό καθεστώς, στο οποίο δεν επιτρέπεται να εκφράσεις δημόσια τις απόψεις σου. Στα πλαίσια του καθεστώτος αυτού, "δικαιωματισμός" είναι η διεκδίκηση της ελευθερίας σου να πεις ότι πχ. ο ουρανός είναι γαλάζιος ή ότι πεινάς. Η κοινά αποδεκτή άποψη είναι, όπως και στην άλλη περίπτωση, πως τα δικαιώματά σου περιορίζονται στο πλαίσιο αυτών που σου επιτρέπει ο νομοθέτης.

Έτσι, ρωτάς τον χρήστη του όρου "δικαιωματιστής" από την άλλη πλευρά της οπτικής: μήπως είσαι ο ίδιος δικαιωματιστής όταν διεκδικείς και υπερασπίζεσαι με ζήλο την ελευθερία του λόγου σου και το δικαίωμα ακόμα και να αποκαλείς τον άλλο με αυτό τον όρο; Ή απλά πατάς επάνω στα κεκτημένα "δικαιωματιστών" του παρελθόντος για να φτιάξεις ένα δικό σου φαντασιακό πλαίσιο, στο οποίο κάθε τι διεκδικούμενο αποτελεί δικαιωματισμό;

Σε αυτό το σημείο, συνήθως, η εκάστοτε συζήτηση επικεντρώνεται στο "μέτρο". Δηλαδή, στην οριοθέτηση της ζώνης των κοινά αποδεκτών δικαιωμάτων κι ελευθεριών. Όμως, αφενός η συζήτηση κολλά και πάλι στο προηγούμενο στάδιο, δεδομένου ότι το κοινά αποδεκτό μίας προηγούμενης εποχής δεν σου άφηνε καν το δικαίωμα να φτάσεις στο επίπεδο να συζητάς για τα δικαιώματα που σήμερα αμφισβητείς, κι αφετέρου το δικαίωμα είναι εκ φύσεως το προϊόν της διεκδίκησης της ελευθερίας από όντα ως προς αντικρουόμενα συμφέροντα και καθορίζεται από την λογική σύγκρουση των επιχειρημάτων των δύο πλευρών.

Ένα απλό παράδειγμα είναι εκείνο των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων. Δεν μπορεί να επιχειρηματολογεί κανείς ότι η επιβίωση δεν αποτελεί το θεμέλιο ανθρώπινο δικαίωμα, καθώς χωρίς ζωή δεν μπορεί να έχει και τα υπόλοιπα δικαιώματα. Επομένως, όποιο άλλο αντι-δικαίωμα κι αν φέρει κανείς μπροστά στο δικαίωμα της επιβίωσης του άλλου, εκείνο θα υστερεί εκ των πραγμάτων σε οποιαδήποτε λογική ανάλυση.

Το βασικό πρόβλημα, λοιπόν, με το όρο "δικαιωματισμός" είναι ότι αυτοαναιρείται, καθώς επάνω στο ζήλο ("υπερβολικό" για εκείνες τις εποχές) της διεκδίκησης και καθιέρωσης των δικαιωμάτων στηρίζεται η ίδια η ελευθερία να κρίνεις, επικρίνεις ή αξιολογείς τις δραστηριότητες του άλλου σήμερα. Το επόμενο πρόβλημα βρίσκεται στην απαξίωση της διαδικασίας διερεύνησης των δικαιωμάτων. Η καθιέρωση ή όχι ενός δικαιώματος κρίνεται μέσα από τη διαλεκτική δραστηριότητα σε ανώτατο δυνατό επίπεδο. Εφόσον υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ δύο πλευρών, εξετάζονται τα προσβεβλημένα έννομα αγαθά των δύο πλευρών, και ιεραρχούνται σε βαθμό σημαντικότητας, όπως δόθηκε στο απλουστευτικό παραπάνω παράδειγμα.

Συνοψίζοντας, η έννοια του "δικαιωματισμού" φαίνεται να φέρει ίδια αξία με την έννοια του "επιχειρηματολογισμού". Είναι σα να λες σε κάποιον "επιχειρηματολογείς με ζήλο" σε μία δημόσια συζήτηση, ενώ το νόημα της συζήτησης καθαυτής είναι η επιχειρηματολογία.