ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
Ο πόλεμος των ιδεών
Ένα παιχνίδι από τον Andrew Parks
Για να κυριαρχήσετε στον κόσμο,
Το μόνο που χρειάζεστε είναι μία ιδέα.

§

Σκοπός του παρόντος αντι-κειμένου είναι η αντι-αποσιώπηση(έκφραση) της αντισυλλογικής (προσωπικής) άποψης περί της αντιπαλαιάς (νέας) μόδας του «αντί», που έχει κυριαρχήσει στον αντιπαραδοσιακό (σύγχρονο) τρόπο του αντιφυτοζωώ (σκέπτεσθαι).

Έχει πλέον γίνει σαφές ότι ζούμε την εποχή της πόλωσης σε όλους τους τομείς, του διττού και δισδιάστατου, του δίχρωμου και επίπεδου, του διικού και εναλλασσόμενου, του διπλού και διχασμένου. Είμαστε παρόντες στους καιρούς της ταξινόμησης σε εντυπωσιακό και βαρετό, σε καλό και κακό, σε σωστό και λάθος, σε ατομικό και κοινωνικό, σε επιστημονικό και μή επιστημονικό, σε αντικειμενικό και υποκειμενικό κλπ. Τα ενδιάμεσα μεγέθη οφείλουν να συμπαραταχθούν με μία εκ των δύο ακραίων συνιστωσών, όπως φάνηκε και στα λόγια του εκφραστή του American Dream (κατά κόσμον Δυτικού Πολιτισμού) Τζορτζ Μπους Τζούνιορ: «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας». Και αν θεωρήσαμε ότι η συγκεκριμένη θέση του απόγονου και «φυσικού κληρονόμου της πλανηταρχικής ιδιότητας» είναι ακραία, προφανώς δεν ακούσαμε ποτέ μας εμάς τους ιδίους σε μαγνητοφωνημένη αναπαραγωγή συζητήσεών μας.

Μέσα στο φαινόμενο της πόλωσης του δυτικού τρόπου σκέψης και έκφρασης, που φυσικά πηγάζει από τα σπλάχνα του βουνού του Μεσαίωνα, όταν και στο όνομα του Θεού σταυρώθηκαν στο ξύλο και κάηκαν στην πυρά εκατομμύρια ανθρώπων, κυριάρχησε η επιχειρηματολογία του «αντί». Η επιχειρηματολογία αυτή έχει την εξής επιστημονική βάση γνωστή ήδη στην αρχαία Ελλάδα, ως σοφιστεία: σε μία πολωμένη κατάσταση, δεν χρειάζεται να παραθέσεις μία ολοκληρωμένη και δημιουργική πρόταση υπέρ της μίας πλευράς, αλλά να καταστρέψεις ρητορικά την αντίθετή της. Άλλωστε η παραγωγή οργανωμένης δημιουργικής σκέψης είναι επίπονη κατάσταση, και πρέπει να υπερβείς τον ίδιο σου τον εαυτό για να ξεπεράσεις τα εμπόδια που εκείνη συναντά. Αντίθετα η καταστροφή της αντίθετης πλευράς, όπως και κάθε καταστροφή, είναι φυσικό προνόμιο της βαρύτητας και των λοιπόν φυσικών-χαοτικών δυνάμεων. Φυσικά, είναι ευκολότερο να εργάζεται κανείς προς την κατωφέρεια, παρά αντίθετα προς εκείνην (ανωφέρεια), δεδομένης της εξοικονόμησης ενέργειας από την δυναμική της βαρύτητας, όπως και είναι ηδονικά ευχάριστο να ξαπλώνει αντί του να τρέχει.

Η σύγχρονη ιδεολογία της πόλωσης εκφράζεται καθημερινά και σχεδόν υποσυνείδητα, μέσα σε αθώες φαινομενικά προτάσεις και μετριοπαθείς θέσεις που εκείνες φαινομενικώς φέρουν: αντικαπιταλισμός, αντικαπνιστής, αντιεξουσιαστής, αντιθεϊσμός, αντιρατσισμός, αντικοινωνικός, αντιδημοκρατικός, αντιφασισμός, αντικομμουνισμός, αντιεθνικός,αντιολυμπιακός κλπ. Η συγκεκριμένη πόλωση, δεν έχει ως σκοπό την ανάδειξη μιας θέσης, ομάδας, συνόλου κλπ. και τα θετικά της στοιχεία, αλλά την καταπολέμηση ολόκληρων αντίπαλων ιδεολογιών ως εχθρικά προς την φέρουσα αντι-ιδεολογία. Ας πάρουμε το παράδειγμα του «αντιδημοκρατικός». Σύμφωνα με την ανάλυση της λέξης η πρόθεση «αντί» σημαίνει αντίθετο ή και επάλληλο (που δύναται να αντικαταστήσει). Έτσι, ως «αντιδημοκρατικό» θεωρείται οτιδήποτε είναι αντίθετο στη δημοκρατία, ή που θέλει/δύναται να την αντικαταστήσει. Με την παρούσα νομοθεσία, η απόπειρα κατάλυσης του πολιτεύματος, θεωρείται ύψιστο κακούργημα και τιμωρείται αυστηρότατα. Τότε τί ακριβώς σημαίνει «αυτό που προτείνετε είναι αντιδημοκρατικό» που ακούγεται συχνά στα έδρανα της βουλής; Μήπως αφήνει υπόνοιες προδοσίας κατά του πολιτεύματος και θα έπρεπε να έχουν απανωτές αγωγές και μηνύσεις για απόπειρα κατάλυσης του πολιτεύματος; Μήπως πάλι το «αντιδημοκρατικό» είναι ουσιώδες μέρος της δημοκρατίας (ελευθερία έκφρασης, εξέλιξη του πολιτεύματος), ενώ είναι στην πραγματικότητα αντιδημοκρατικό το να απαγορεύεις την εξέλιξη του ίδιου του πολιτεύματος; Άλλωστε εξέλιξη στο πολιτικό σύστημα σημαίνει ότι επεκτείνω την δημοκρατία σε τομείς που δεν προβλέπονταν στα υπάρχοντα πλαίσιά της, ή και αντίστοιχα την περιορίζω σε τομείς που ήταν πρότερα μέσα στα πλαίσια εκείνης.

Ποιο το νόημα επομένως του «αντιδημοκρατικού» σε συζητήσεις, όταν για οτιδήποτε δεν περιλαμβάνεται στα πλαίσια της δημοκρατίας υπάρχει η έκφραση «μή δημοκρατικό»; Ποιο το νόημα του «αντιρατσισμού», όταν ο μή ρατσισμός είναι το νόημα της ίδιας της δημοκρατίας; Ποιο το νόημα του «αντικαπνιστή» όταν η χρήση του καπνού είναι επιβλαβής κι επίσης εκτός της δημοκρατικής διαδικασίας; Ποιο το νόημα του αντιεξουσιαστή, όταν η εξουσία θεωρείται ίδιον του ανθρώπου, κι ακόμα κι αν φτάσουμε σε σημείο να μην χρησιμοποιούμε πολιτικές εξουσίες, θα είμαστε εναντίον της εξουσίας του ίδιου μας εαυτού;

Το νόημα είναι ιδιαίτερα απλό. Η διαδικασία της πόλωσης είναι πάντοτε το μεγαλύτερο εργαλείο κατεύθυνσης των μαζών. Ο άνθρωπος που δεν θέλει να μοχθήσει καλλιεργώντας το χωράφι του για να τραφεί, δεν πρόκειται ούτε να ασχοληθεί με το τί του δίνουν οι άλλοι, αρκεί να του γεμίζει την γεύση και το στομάχι. Αντίστοιχα, ο άνθρωπος που δεν θέλει να καταβάλλει πνευματική εργασία για να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του, ψάχνει έτοιμη «τροφή» πακεταρισμένη όμορφα και περιτυλιγμένη με αστραφτερά κορδελάκια για την μεγιστοποίηση της ματαιοδοξίας του «υπάρχω» και «αξίζω». Κι εδώ έρχεται η πόλωση, να κατακρεουργήσει τις έννοιες όπως ακριβώς συμβαίνει στα εμπορικά προϊόντα με την διαφήμιση και την προώθηση:

«Το sapounex είναι το ΜΟΝΟ που έχει μπλα μπλα, και σε ΑΝΤΙΘΕΣΗ με τα υπόλοιπα προϊόντα, έχει μπλα μπλα…»

«Το κρέας του Μοσχαροσφαγεονικολακόπουλου (τυχαίο) προέρχεται από τις ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ φαρμες της μπλα μπλα και είναι ΜΗ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΟ»

Στο δεύτερο παράδειγμα, κανείς φυσικά δεν μας έχει πει ότι στην πραγματικότητα η διαφορά σήμερα μεταξύ κατεψυγμένου και φρέσκου είναι ελάχιστη, στην τελική ποιότητα διατροφής.

Έτσι, λοιπόν, καταλήγουμε στην ιδεολογία του «αντί» που είναι η ευκολότερη όλων, μιας και δεν απαιτεί εκ νέου δημιουργία, αλλά απλά επιλεκτική αντιμετώπιση μιας πρότερης δημιουργίας, ασχέτου ποιότητας ή ικανότητάς της. Η ιδεολογία του «αντί» βολεύει παραδόξως τους οπαδούς της «ιδεολογίας» που βρέθηκε απέναντι από εκείνη. Κι αυτό γιατί συσπειρώνει τα ίδια τα φανατισμένα μέλη της έναντι του νεοσυσταθέντος «εχθρού», αλλά και εξαναγκάζει τους ουδέτερους να συμπαραταχθούν με μία πλευρά, η οποία σπάνια περιορίζεται στο σημείο της αντιδικίας. Έτσι, πχ. ο αντιρατσισμός συσπειρώνει ακόμη περισσότερο τους φέροντες το «ίδιον του ρατσισμού», με νέο δεδομένο ότι «βρέθηκε σύμμαχος των κατώτερων όντων για τα οποία μας κατηγορούν ως ρατσιστές», με άμεσο αποτέλεσμα την νομιμοποίηση της ιδεολογίας από την ύπαρξη της αντι-ιδεολογίας και τη δημιουργία  εστιών «σύννομου ρατσισμού» μέσω της πόλωσης, όπως ρατσιστικό κόμμα Ελλάδος, αντίδραση στον αντιρατσισμό που αποτελεί κοινωνικό ρατσισμό εναντίον των ρατσιστών κλπ.

Με αυτόν τον τρόπο η φυσική καταπολέμηση του ρατσισμού -η παιδεία- αντικαθίσταται από έναν πόλεμο ιδεολογιών που διαιωνίζεται επ’ άπειρον, κατά τον οποίο οι δύο πλευρές βρίσκουν ταυτόχρονα σύμμαχο στα κιτάπια της – ούτως ή άλλως- ουδέτερης από τη φύση της επιστήμη. Παράδειγμα αντιΑγγλισμού: «όταν εγώ (ο Έλλην) έκανα επιστήμη, ο Άγγλος έτρωγε καρύδες σκαρφαλωμένος στο δέντρο» που συνοδεύεται από  γεω-ιστορικά και γενετικά ντοκουμέντα (έσπευσαν να ανακαλύψουν Ελληνικά γονιδιώματα κλπ.). Λέγοντας, βέβαια, αυτό σε έναν Άγγλο, είναι φυσικό να σου πει με αντι-Ελληνικό τρόπο και αμυνόμενος στον αντι-Αγγλισμό:  «ναι, αλλά τώρα που εγώ παράγω και ελέγχω την επιστήμη… τί καιρό έχει εκεί πάνω στο δέντρο; Και παρεμπιπτόντως… οι καρύδες είναι φρέσκιες;» και πάει λέγοντας… Τα άμεσα αποτελέσματα είναι να πει ο Άγγλος στους Άγγλους φίλους του: «ρε άκουσες πως μας προσβάλλει ο Έλληνας;», κι αντίστοιχα ο Έλληνας στους συν-Έλληνες «άκου ρε να μας την πει ο Άγγλος!». Ακολουθεί εθνικιστική έξαρση, χαρά στις τσέπες των εθνοκάπηλων εκατέρωθεν, που σπεύδουν να δημιουργήσουν γνώση, να τυπώσουν σωβινέντυπα εθνικιστικο-ρατσιστικού  περιεχομένου ή και να πάρουν μίζες από εξοπλισμούς πιθανής επερχόμενης κρίσης κ.ο.κ.

Δύο από τα πράγματα που πλέον δεν αντέχω στον Έλληνα είναι ο Αμερικανικής παιδείας Αντι-αμερικανισμός, και ο καπιταλιστικός αντικαπιταλισμός. Διότι, όπως η αντίφαση δεν είναι αντίθετο της φάσης, έτσι κι ο Αντιαμερικανισμός δεν είναι στην πραγματικότητα αντίθετος στο American Dream που μας έχει γίνει μόνιμος ολονύχτιος εφιαλτης. Ακόμα χειρότερα, ο καπιταλισμός δεν καταπολεμάται με αντικαπιταλισμό, μιας και ο δεύτερος είναι  φυσικό παράγωγο του πρώτου. Στον καπιταλισμό πάντα κάποιος εκμεταλλεύεται, είτε γιατί έχει την ικανότητα είτε την τύχη, κάποιον άλλο. Ο πρώτος συνήθως ονομάζεται καπιταλιστής, ο δεύτερος αντικαπιταλιστής. Ούτε βέβαια καταπολεμάται το σύστημα με αντικαπιταλιστικές πορείες ανθρώπων που φορούν ωρολόγια εκατοντάδων ευρώ, όταν αυτοί που τα παράγουν πληρώνονται σε …είδος. Βέβαια, «εμείς η μεσαία τάξη» είμαστε οι κύριοι φορείς ιδεολογίας και αντιιδεολογίας, μιας και πότε πληρώνουμε σε …είδος και πότε πληρωνόμαστε. Άλλωστε το γεγονός πως κατασκευάζω antivirus για τους υπολογιστές, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαι κατά της παραγωγής ιών για εκείνους…

Στον πρόλογο του παρόντος άρθρου έκανα μία περιγραφή του πώς θα γίνει η γλώσσα μας σε λίγα χρόνια, μετά την επικράτηση της ιδεολογίας του «αντί». Θα παραθέσω κι ένα τμήμα του προηγούμενου κειμένου παραφρασμένο στην νέα «γλώσσα του αντί», για να διαπιστώσει κανείς πόσο αλλάζουν και ισοπεδώνονται τα νοήματα με τη διαδικασία της πόλωσης (αντι-ισημερίνωσης):

«Στο προηγούμενο άρθρο έδωσα μία αντιεπουσιώδη προσέγγιση της «αντιακραίας τάξης» η οποία έχει έντεχνα ταυτιστεί με την εργατική. Όμως, στη σύγχρονη ιστορία (δηλαδή στη διασπορά των υπηρεσιών στην κοινωνία), η εργατιά απαντά στα «αντιανώτερα» στρώματα, σε αντίθεση με τις αντιμεθύστερες κοινωνικές διαστρωματώσεις που ο αγρότης ήταν πραγματικά αντιανίσχυρος. Σήμερα, μπορούμε να αντισιωπούμε για την εργατική τάξη του γκαρσόν, του delivery, του καταστηματάρχη, του δασκάλου κλπ. Όλοι αυτοί, όμως, δεν ανήκουν στον εργατικό τομέα αλλά στον αντιανεργιακό. Όπως ανέφερα παραπάνω, στον αντιανεργιακό τομέα ανήκουν όλοι όσοι μετέχουν μισθωμένων εργασιών, θέσεων και υπηρεσιών. Ο αντιεμπλουτισμός της έννοιας της εργασίας (παραγωγή έργου κοινωνικών παροχών) και η –μοιραία- βαθμιαία σημασιολογική σύμπτωση της εργασίας με την εργατιά, ήταν στην ουσία και ο καταποντισμός του φέροντος αισθήματος των εργατικών κινημάτων και ο εννοιολογικός αντιεκταφιασμός κάθε προσδοκίας για κοινωνική αποκατάσταση της «εργατικής» τάξης.»
Συγγραφέας (δηλαδή αντιαναγνώστης): Stavmanr